چطوری تو یک سال مقاله با IF خوب چاپ کنیم؟

قبل از هرچیز لازمه بگم که مخاطب من در این مقاله افرادی ان که در ابتدای مسیر پژوهشی هستن و تجربه کمی در نگارش و چاپ مقاله دارن. اما اگر تجربه کافی هم در نگارش مقاله داشته باشین،‌ بعضی از نکاتی که در ادامه می گم احتمالا بهتون کمک کنه. مقاله نویسی در کشور ما طی سالیان اخیر بسیار داغ شده. علت هم به سیستم دانشگاهی برمی گرده که برای دوام و پیشرفت در اون باید به تعداد مقاله توجه بیشتری داشته باشیم تا کیفیت هر پروژه.

فعلا قصد ندارم پیرامون درست یا غلط بودن این مدل مقاله نویسی و آسیب هایی که تا الان به سیستم پژوهشی کشور وارد شده صحبت کنم. اما جا داره ذکر کنم که الزاما تعدد مقاله با کیفیت رابطه عکس نداره. هستن پژوهشگرانی که خالصانه کار می کنن و به علت کار زیاد، مقالات زیادی هم دارن. موضوع اصلی ما در این مقاله این هست که از یک سطح پایه ای در مدت زمان یک ساله بتونیم به یک مقاله با IF خوب برسیم.

چرا مقاله و پژوهش با کیفیت؟

زمانی که فرد در ابتدای مسیر پژوهشی قرار داره، هیجان نگارش مقاله می تونه اون رو از مسیر اصلی خارج کنه. اگر در ابتدای راه هستین توجه کنین که مقاله در حقیقت گزارشی از کار و پژوهش ما هست. بسیاری افراد این موضوع رو فراموش می کنن و به جای تمرکز بر طراحی و انجام صحیح پروژه، ذهنشون درگیر سریع تر نوشتن و چاپ مقاله میشه.

اگر کار ما ارزش و کیفیت قابل قبولی نداشته باشه، چیز جدیدی به دنیای علم اضافه نکنه و به طور کلی بعد از ده ها سال ۵ نفر هم اون مقاله رو مطالعه نکنن، به نظرتون چرا باید برای چاپش وقت بذاریم؟ اینکه اکثر مقالات citation دریافت نمیکنن تا حد بسیار زیادی به این موضوع برمیگرده. البته که کیفیت مقاله یک فاکتور هست، جذاب بودن موضوع فاکتور دیگه. ولی در کل حفظ کیفیت پروژه و مقاله نوشته شده، باعث دیده شدن و اثرگذاری بیشتر پژوهش خواهد شد.

چطور در مدت یک سال یک مقاله با IF خوب چاپ کنیم؟

قبل از صبحت پیرامون مراحل لازم برای رسیدن به این هدف، جا داره از خودتون بپرسید اصلا چرا مقاله؟ هدف شما از کارهای پژوهشی چیه؟ رسیدن به پاسخ این سوالات باعث جلوگیری از سردرگمی های بعدی خواهد شد. پژوهش سوای از جذابیت هاش، می تونه کار بسیار دشوار و سختی باشه. در این حد سخت که افراد زیادی به علت نرسیدن به پاسخ چرایی پژوهش، رشته تحصیلی شون رو تغییر دادن. حتی در بعضی موارد، از مقطع تحصیلی که داخلش بودن انصراف تحصیلی دادن. من از نزدیک این موارد رو که اتفاقا خیلی هم زیاد بودن، طی سالیان مختلف مشاهده کردم. در کنار جذاب نبودن رشته تحصیلی و حوزه پژوهشی برای این عزیزان، به نظرم ریشه اصلی انصراف و تغییر رشته، بیشتر به نرسیدن به پاسخ چرایی پژوهش بوده.

اما چطور و از چه طریق در مسیر پژوهش قدم بگذاریم تا در مدت یک سال، یک پروژه با کیفیت رو طراحی و به ثمر برسونیم. اگر تا حالا هیچ تجربه پژوهشی و مقاله نویسی نداشتین، یا تجربه شما اندک هست، به هیچ عنوان طی کردن این مسیر به تنهایی رو بهتون توصیه نمیکنم. حتما یک استاد راهنما و مشاور با تجربه رو در کنار خودتون داشته باشید. از اونجایی که در فضای دانشگاهی اکثر اساتید به علت مشغله دانشجویان در ابتدای مسیر رو نمی پذیرن، ما برنامه ای رو تحت عنوان کمپ پژوهشی برای این عزیزان طراحی کردیم. به مدت یک سال شما به یک پروژه اضافه خواهید شد و پژوهش رو به شکل استاندارد زیرنظر یک منتور فرا خواهید گرفت.

اما مراحل مورد نیاز برای پیاده سازی و چاپ مقاله با IF خوب در مسیر یک ساله:

1. تقویت زبان انگلیسی
2. تسلط کامل بر مفاهیم اولیه پژوهشی
3. مطالعه صحیح مقالات و منابع علمی
4. انتخاب یک حوزه پژوهشی جذاب
5. سرچ صحیح و اصولی پیرامون حوزه انتخابی
6. مطالعه اختصاصی و آنالیز مقالات
7. طراحی صحیح و دقیق پروژه پژوهشی
8. توجه ویژه به ارزیابی ریسک
9. انجام پروژه پژوهشی با تسلط کافی بر تکنیک ها
10. آنالیز نتایج و رسیدن به تفسیرهای صحیح
11. نگارش مقاله نهایی
12. سابمیت مقاله در مناسب ترین ژورنال

تقویت زبان انگلیسی

زبان انگلیسی از نقطه صفر شروع پژوهش تا انجام مراحل سابمیت و پیگیری چاپ مقاله همراه همیشگی شماست. ضعف در این قسمت یعنی احتمال شکست در هر یک از مراحلی که در ادامه بهتون خواهم گفت. پس قبل از شروع هر کار جدی، لازم هست روی تقویت زبان انگلیسی تون مانور بدین. یکی از مراحل آغازین در هر پروژه پژوهشی مطالعه پیرامون موضوع انتخابی هست. معتبرترین منابع علمی به زبان انگلیسی در دسترس هستن. دانش و سواد شما پیرامون رشته تحصیلی و حوزه مربوطه در بیشترین حد ممکن هم که باشه، بدون زبان انگلیسی اطلاعاتی رو از متون علمی به دست نخواهید آورد.

شاید جمله ای که در ادامه میگم یکم بی رحمانه و خشن باشه، اما گفتنش واقعا لازمه. اگر نسبت تقویت زبان انگلیسی توجه کافی نداشته باشین، بدون شک در یک سال که هیچ، تا سال ها درجا خواهید زد و نتیجه ای در دنیای پژوهش و مقاله به دست نخواهید آورد. پس از همین لحظه یادگیری زبان انگلیسی و تقویت اون رو در دستور کار قرار بدین.

استقلال پژوهشی شما در آینده تا حد بسیار زیادی به سطح انگلیسی شما و درک حداکثری متون علمی وابسته است.

البته که یادگیری و تقویت زبان انگلیسی می تونه همراه با مطالعه متون علمی هم باشه. منظور من بیشتر زمانی هست که شما قصد دارید وارد فضای جدی یک پروژه پژوهشی بشین و مطالعه رو پیش ببرین. این لحظه برای یادگیری و تقویت زبان فرصت مناسبی نیست و نتیجه عقب افتادن بسیاری از کارها خواهد بود.

تسلط کامل بر مفاهیم اولیه پژوهشی

یک موضوع بسیار مهم در آغاز سفر پژوهشی آگاهی کافی نسبت به مفاهیم بنیادین دنیای پژوهش هست. یک پژوهشگر باید از تعریف اولیه پژوهش گرفته تا آشنایی با انواع مجلات، انواع مقالات، Score های مختلف، پایگاه های علمی و نحوه کار با اون ها و بسیاری موارد دیگه رو بدونه. توصیه میکنم حتما پیرامون مفاهیم زیر مطالعه داشته باشید:

• مفهوم پژوهش و اونواع پژوهش
• آشنایی با ISI
• آشنایی با اسکوپوس
• آشنایی با Journal Metrics
• آشنایی با H-index و سایر Author-level metrics
• کار با PubMed، ScienceDirect و Google Scholar
• انواع مقالات مختلف علمی

مطالعه صحیح مقالات و منابع علمی

خوندن مقاله علمی به زبان انگلیسی در ابتدا کار سختی هست. علت استفاده از ادبیات کاملا متفاوت در این نوع متونه. پیشرفت در مسیر مقاله خوانی، تنها به دنبال توجه به اصول مطالعه صحیح و آنالیز مقاله و همچنین پشتکار حاصل میشه. اگر بتونید مقالاتی که برای پروژه تون در ادامه انتخاب می کنید رو به خوبی مطالعه و آنالیز کنین، قطعا درک شما نسبت به موضوع خیلی کامل تر خواهد شد و نتیجه یک پژوهش و مقاله خوب خواهد بود. پس حتما قبل از شروع یک کار پژوهشی جدی، سعی کنید مقاله خوندن براتون چالش نباشه.

چالش در مطالعه علمی، یکی از اصلی ترین عوامل در کاهش انگیزه و انرژی طی فاز طراحی و همچنین پیاده سازی پروژه هست.

مقاله خوانی باید برای هر پژوهشگر تبدیل به یک عادت روزانه بشه. با توجه به این که شروع مطالعه علمی در ابتدا می تونه یکم دشوار و ترسناک باشه، من در باشگاه مقاله خوانی دایا زیست فناوران، مقالاتی رو پرزنت میکنم و حین جلسات آنلاین خط به خط مقاله ترجمه و آنالیز میشه. شرکت در جلسات این باشگاه میتونه برای افراد در ابتدای مسیر، مناسب باشه. عضویت در این برنامه کاملا رایگان هست.

انتخاب یک حوزه پژوهشی جذاب

جذاب بودن حوزه پژوهشی موضوع بسیار مهمی هست. مسلما تشخیص اینکه یک موضوع می تونه در دنیا ترند باشه یا نه در ابتدا برای فرد سخت هست. افراد در این مقطع هر موضوع پژوهشی رو جذاب میبینن. اما اگر انتخاب صحیحی نسبت به حوزه پژوهشی تون نداشته باشین، سرعت پیشرفت شما در مسیر پژوهش خیلی کند خواهد بود. من این موضوع رو در مقاطعی تجربه کردم و به علت انتخاب اشتباه ماه ها درگیر پروژه های بیهوده شدم. قطعا مشاوره گرفتن از اساتید دانشگاه می تونه گزینه مناسبی باشه، اما بعضی از اساتید هم ممکنه در این مسیر نتونن به شما راهنمایی خوبی بدن.

بنابراین یک فرد چطور می تونه موضوعات پژوهشی خوبی رو انتخاب کنه؟ پیشنهاد من به شما مطالعه آزاد با توجه به تکنیک هایی که در این مقاله اشاره کردم هست. البته مطالعه آزاد هم نیاز به داشتن زبان انگلیسی قوی (بالاتر اشاره شد) و پشتکار زیاد داره. با خوندن مطالب مختلف پیرامون موضوعات گوناگون احتمالا می تونین یک حوزه جذاب که باهاش ارتباط پیدا کردین رو به عنوان مسیر پژوهشی انتخاب کنید.

سرچ صحیح و اصولی پیرامون حوزه انتخابی

بعد از انتخاب حوزه پژوهشی مورد نظر، نیاز به پیدا کردن منابع و مقالات برای شروع فاز مطالعاتی هست. مرحله ای که در اولین برخورد ساده به نظر میرسه. اما ریشه بسیاری از مشکلات طی پژوهش عدم توجه کافی به این مرحله است. انتخاب مقالات و منابع صحیح برای پروژه موضوع بسیار مهمیه. اگر بتونیم مقالات خوبی رو طی سرچ پیدا کنیم (و البته خوب هم بخونیم)، دیدگاه و ذهنیت ما نسبت به موضوع با زمانی که مقالات نامرتبط تری رو پیدا کردیم، خیلی متفاوت خواهد بود.

این اتفاق رو شاید در امتحانات دانشگاه حس کرده باشید. زمانی که در کلاس های درس جزوه نویسی نکردین و امیدتون به جزوه هم کلاسی ها هست. یکی یکی جزوات مختلف رو امتحان می کنید و تنها یکی هست که باهاش ارتباط خوبی می گیرید. اصل موضوع و مطالب ارائه شده در همه جزوات یکی هست، اما نوع نگارش و پوشش دهی متفاوت نکات در همون یک جزوه با بقیه بسیار متفاوته. در نتیجه می تونید بی دغدغه و استرس برای امتحان مطالعه کنید. پژوهش هم چنین حالتی هست و هرچی منابع بهتری رو پیدا کنیم، خطای ما در طراحی و پیشبرد پروژه کمتر خواهد بود.

مطالعه اختصاصی و آنالیز مقالات

بعد از پیدا کردن منابع مورد نیاز، باید اون ها رو دقیق مطالعه و آنالیز کنیم. اگر مهارت مقاله خوانی که بالاتر اشاره کردم در شما تقویت شده باشه، این مرحله برای شما بسیار شیرین خواهد بود. چون در مدت زمان کوتاه تری می تونید مقالات اختصاصی پروژه تون رو مطالعه کنید. اما اگر همچنان چالش مطالعه وجود داشته باشه، نه تنها لذتی از مطالعه نمی برید، بلکه احتمال رهایی پروژه هم وجود داره. همچنین کیفیت مطالعه در این مرحله، در فاز مقاله نویسی هم به شما کمک خواهد کرد.

در صورتی که مطالعه متون علمی برای شما چالش نیست، از بین مقالات انتخابی باید حداقل ۱۰ تا ۲۰ مقاله مشابه با کارتون رو خط به خط مطالعه کنید. توصیه می کنم نه تنها یک بار، بلکه چندین بار مقالات اشاره شده رو بخونید و هر بار به جزئیات بیشتری بپردازید. به چرایی انجام پروژه ها و سوالات پژوهشی هر مقاله خیلی دقت کنید. مطالعه اختصاصی باید همراه با مکاشفه و تفسیر باشه. صرفا خوندن روزنامه وار برای کسب اطلاعات کلی در این مرحله کمکی به شما نخواهد کرد.

از مستندسازی صحیح روند مطالعه در این فاز غافل نشید. تمامی نکات نوشته شده در این مرحله در ادامه به کمک شما میان.

طراحی صحیح و دقیق پروژه پژوهشی

به عقیده من این مرحله ست که به شما لیبل پژوهشگری میزنه. یک پژوهشگر باید قطعات پازل به دست اومده از فاز مطالعاتی رو کنار هم قرار بده و مسیر پروژه رو با دقت و استناد به منابع، طراحی کنه. قسمت اصلی در پیشبرد پروژه و موفقیت در فاز عملیاتی، به مهارت شما در طراحی روش کار بر میگرده. زمانی که ما پروژه مون رو طراحی می کنیم، بین نقطه فعلی و نقطه مطلوب مورد هدفمون اتصال برقرار می کنیم. هرچه این اتصال بهینه تر، دقیق تر و حساب شده تر باشه، قطعا نتیحه نهایی با کیفیت تر خواهد بود.

 

 

بنابراین اگر هدف شما رسیدن به یک مقاله خوب در بازه زمانی یک ساله هست، روی فاز مطالعاتی و طراحی پروژه وقت بیشتری بگذارید تا در فاز عملیاتی دچار چالش نشین. بیشترین اتلاف وقت در پژوهش، در فاز عملیاتی دیده میشه. علت هم نداشتن بک گراند کافی علمی پیرامون موضوع و طرح دقیق برای پیشبرد پروژه هست.

توجه ویژه به ارزیابی ریسک

ارزیابی ریسک در پروژه های پژوهشی خیلی مرسوم نیست. اگر هم انجام بشه، بیشتر ریسک های مرتبط با هزینه و تورم مد نظر هست. البته این ریسکی هست که به صورت دیفالت در بسیاری پروژه ها، بدون ارزیابی قبلی نوشته میشه. اما اینکه شما برای جزئیات مسیر کاریتون ارزیابی ریسک انجام بدین و برای مشکلات احتمالی آمادگی داشته باشید، قطعا کمک زیادی در مسیر عملی پروژه به شما خواهد کرد. شناسایی ریسک ها و رسیدن به راه حل برای هر کدوم، ما رو برای رویارویی با اون ها آماده خواهد کرد. بنابراین اگر زمان بندی پروژه و لمس چالش حداقلی براتون مهمه، این مرحله رو حتما انجام بدین. تضمین میکنم که نتیجه بسیار متفاوتی رو به دست خواهید آورد.

انجام پروژه پژوهشی با تسلط کافی بر تکنیک ها

از فاکتورهای دیگه ای که در مسیر یک ساله پژوهشی و رسیدن به مقاله با IF خوب به شما کمک خواهد کرد، میزان تسلط بر تکنیک های مورد استفاده است. هرچقدر دانش شما نسبت به مراحل عملی و تکنیک های مورد استفاده در پروژه بیشتر باشه، سرعت کار افزایش چشم گیری خواهد داشت. بنابراین توصیه می کنم یادگیری تکنیک ها رو قبل از انجام کار عملی شروع کنید.

البته در بعضی شرایط، رسیدن به تسلط کافی نسبت به تکنیک ها، قسمتی از ماهیت پروژه هست. مثل اتفاقی که در پایان نامه های دوره ارشد میوفته. خیلی اوقات پایان نامه ها با هدف یادگیری و تسلط بر تعدادی تکنیک طراحی میشن. اما خب شما که همیشه قرار نیست فقط با پایان نامه به مقاله برسید. بنابراین برای پژوهش های مستقل تر به این موضوع خیلی توجه داشته باشید و قبل از شروع کار، نسبت به تکنیک های مورد استفاده تسلط کافی رو پیدا کنید.

آنالیز نتایج و رسیدن به تفسیرهای صحیح

بعد از اتمام فاز عملیاتی بهتره روی آنالیز نتایج و تفسیرشون خوب وقت بگذارید. خیلی ها این مرحله رو با مرحله نگارش تلفیق می کنن. اما به نظر من تلفیقش با فاز نگارش مقاله، می تونه همراه با عدم تمرکز باشه. بهتره در شرایطی با آرامش ذهنی کامل، دستاورد پروژه تون رو آنالیز کنید. روی داده های به دست اومده خوب فکر کنید و با توجه به سوال پژوهشی که داشتین، تفسیرهایی رو از نتایج برای خودتون بنویسید. هرچقدر نگاه شما به نتایج بازتر و تفسیرها متفاوت تر باشه، حین نگارش بخش دیسکاشن ساده تر پیش میره.

همچنین این مرحله به شما کمک می کنه تا از انتشار نتایج غیرضروری تر خودداری کنید. یادتون نره که نتایج مهم تر و مرتبط تر با کارتون باید در مقاله پرزنت بشه نه تمام جداول و اعداد به دست اومده. خیلی اوقات فکر کردن روی نتایج و رسیدن به روش های متفاوت برای پرزنت اون ها در مقاله، تاثیر مثبتی در چاپ نهایی داره. پس برای آنالیز و تفسیر خوب وقت بگذارید و نتیجه ش رو در چاپ مقاله تون در یک ژورنال ISI با IF بالا مشاهده کنید.

نگارش مقاله نهایی

مقاله نویسی چالش نیست. طراحی پژوهش و انجام اون چالشه.

جمله بالا رو هر روز با خودتون تکرار کنید. تصور چالشی بودن نگارش رو از ذهن دور کنید. تمرکز شما باید روی طراحی و انجام هرچه بهتر پروژه باشه. نه استرس از مقاله نویسی. البته که من منکر اهمیت مقاله نویسی صحیح نیستم. اتفاقا از کسایی ام که نسبت به این موضوع همیشه تاکید داشتم. کیفیت مقاله نهایی بسیار موضوع مهمیه. اما منظورم اینه که مسیر شما باید به سمتی بره که نگارش براتون چالش نباشه. نوشتن یک مهارت هست که تنها با تمرین به دست میاد. کمتر کسی از ابتدا به صورت ذاتی یک متن علمی رو عالی نوشته. همه از یک جا شروع کردن و شما هم باید شروع کنید. تمرین و تمرین شما رو روز به روز در این مسیر قوی تر خواهد کرد.

البته که رعایت یک سری نکات و آموزش صحیح در این مسیر لازم هست. اما آموزش بدون تمرین توسط شما معجزه نخواهد کرد. دوره های مختلف مقاله نویسی (من جمله دوره ای که من برگزار کردم و میکنم) تنها دیدگاه شما رو نسبت به نگارش علمی بازتر میکنن. ابزارهای مختلفی رو در اختیارتون قرار میدن. اما شما رو در مدت زمان کوتاهی نویسنده حرفه ای نخواهند کرد. حرفه ای شدن در این مسیر تنها به تلاش شما وابسته ست.

چاپ مقاله با IF خوب و بالا، تا حد قابل توجهی به کیفیت متن نوشته شده وابسته ست. اما این موضوع دلیل بر این نمیشه که مقاله نویسی برای شما چالش باشه. رویکرد شما پروژه به پروژه باید به سمتی بره که مشکلات اصلی رو در فاز مطالعاتی و عملیاتی ببینید. پس تفکر استرس زا و این بُت مقاله نویسی رو از خودتون دور کنید.

خب حالا نگارش صحیح و با کیفیت مقاله چه تاثیری بر چاپش داره؟

متن مقاله هرچقدر جذاب تر و روان تر باشه، هم داور و هم مخاطب لذت بیشتری خواهند برد. اگر واضح، جذاب و با کیفیت ننویسین، قطعا شانس چاپ و دیده شدن مقاله کاهش پیدا میکنه. بسیاری از داوران و ژورنال ها در مرحله اول به کیفیت نگارشی مقاله شما توجه می کنن. کیفیت بالاتر باعث انتقال بهتر مفاهیم ذهنی و دستاورد شما به داور خواهد شد. در نتیجه این ذهنیت مثبت، شانس چاپ در ژورنال هدفتون که احتمالا ژورنال خوبی هم هست (هدفمون مقاله با IF خوب و بالا هست دیگه!)، افزایش پیدا می کنه. پس از اونجایی که بازه زمانی یک ساله برای ما مهم هست. توجه به کیفیت مقاله نویسی، می تونه سرعت پذیرش رو در یک ژورنال با کیفیت افزایش بده.

سابمیت مقاله در مناسب ترین ژورنال

سرعت و افزایش شانس چاپ، به انتخاب صحیح ژورنال هدف هم مرتبط هست. اگر ژورنال خوبی رو انتخاب کرده باشین، وقت شما هدر نخواهد رفت. چون پروسه داوری شدن و عدم پذیرش بین ژورنال های مختلف می تونه فرآیند زمان بری باشه. پس بعد از انجام تمامی مراحلی که در بالا اشاره کردم، روی بحث انتخاب ژورنال هدف با حوصله وقت بگذارید. ابزارهای گوناگونی مثل journal finder های مختلف، جست و جوی موضوعی در سامانه منبع یاب وزارت بهداشت و حتی بررسی ژورنال هایی که مقالات مشابه داخلشون چاپ شدن، می تونه در این مسیر به شما کمک کنه.

نکته تکمیلی

فراموش نکنید پژوهشی که به دنبال شناسایی چالش ها و مشکلات موجود طراحی بشه، معمولا فیدبک بهتری به دست میاره. بنابراین از یه جایی به بعد باید تمرکز شما بر رفع مشکلات و خلاهای اساسی در حوزه علمی خودتون باشه. داشتن مقالات زیاد خوب و زیباست، اما به شرط اینکه اخلاق در پژوهش برای تک تک اون مقالات رعایت بشه. افتادن در گرداب مقاله نویسی ناسالم، شخصیت علمی شما رو برای همیشه نابود خواهد کرد. به جای پیشرفت واقعی، رزومه شما رو تبدیل به حباب بزرگی خواهد کرد که هر لحظه احتمال ترکیدنش وجود داره.

پس فراموش نکنید هرچیزی که با تلاش و عشق به دست بیاد، قطعا اثرگذاری و ماندگاری بیشتری خواهد داشت.