سرطان روده بزرگ یا کولون چیست؟

سرطان روده بزرگ یا سرطان کولون به دنبال رشد سلول ها در قسمتی از روده بزرگ به نام کولون رخ می‌دهد. کولون اولین و طولانی ترین قسمت از روده بزرگ و همچنین آخرین قسمت دستگاه گوارش است. سرطان روده بزرگ معمولاً افراد مسن را تحت تأثیر قرار می دهد، اما ممکن است در هر سنی دیده شود. این بیماری معمولاً به صورت توده های کوچک سلولی به نام پولیپ شروع می شود که در داخل روده بزرگ تشکیل می شوند. پولیپ ها به طور کلی سرطانی نیستند، اما برخی از آن‌ها می توانند در طول زمان به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. پولیپ ها اغلب علائمی ایجاد نمی کنند. به همین دلیل، پزشکان آزمایش های غربالگری منظم را برای جستجوی پولیپ در روده بزرگ توصیه می کنند. یافتن و برداشتن پولیپ به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک می کند. اگر به هر دلیل سرطان روده بزرگ ایجاد شود، امروزه بسیاری از درمان ها می توانند به کنترل آن کمک کنند. درمان ها شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی، درمان هدفمند یا Targeted Therapy و همچنین ایمونوتراپی هستند. سرطان کولون گاهی اوقات سرطان کولورکتال نیز نامیده می شود. این اصطلاح ترکیبی از سرطان کولون و سرطان رکتوم است که از رکتوم شروع می‌شود.

علائم سرطان روده بزرگ (سرطان کولون)

بسیاری از افراد مبتلا به سرطان کولون در ابتدا علائمی ندارند. هنگامی که علائم ظاهر می شوند، احتمالاً به اندازه سرطان و محل قرارگیری آن در روده بزرگ بستگی دارند. علائم سرطان روده بزرگ می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تغییر در عادات روده، مانند اسهال مکرر یا یبوست
• خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع
• ناراحتی مداوم در ناحیه شکم، مانند گرفتگی، گاز یا درد
• احساس اینکه روده در طول اجابت مزاج تا آخر خالی نمی شود
• ضعف یا خستگی
• کاهش وزن بدون تلاش

ریسک فاکتورهای سرطان روده بزرگ (سرطان کولون)

هر چیزی که شانس ابتلا به بیماری را افزایش دهد، Risk Factor یا عامل خطر نامیده می شود. باید توجه داشت که داشتن یک ریسک فاکتور، به معنای ابتلا به سرطان نیست. همچنین نداشتن عوامل خطر به این معنی نیست که فرد درگیر سرطان نخواهد شد. عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند، عبارتند از:

• سن بالا. سرطان روده بزرگ در هر سنی ممکن است رخ دهد. اما اکثر افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ، سنی بیشتر از 50 سال دارند. اگرچه تعداد افراد جوان تر از 50 سال که به سرطان کولون مبتلا هستند در حال افزایش است.
• نژاد سیاه. طبق بررسی‌های صورت گرفته سیاه پوستان در ایالات متحده نسبت به سایر نژادها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
• سابقه داشتن پولیپ روده. داشتن پولیپ روده بزرگ، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد.
• بیماری های التهابی روده. بیماری های التهابی روده، می توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند، مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون.
• سابقه شخصی سرطان. داشتن سابقه شخصی سرطان کولون، رکتوم یا تخمدان.
• سندرم های ارثی که خطر سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد. برخی از تغییرات DNA که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد در بعضی خانواده ها ایجاد می شود. شایع‌ترین سندرم‌های ارثی که خطر سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند، پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی و سندرم لینچ هستند.
• سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ. داشتن یک خویشاوند خونی مبتلا به سرطان روده بزرگ، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد. داشتن بیش از یک عضو خانواده مبتلا به سرطان کولون یا سرطان رکتوم این خطر را بیشتر افزایش می دهد.
• رژیم غذایی کم فیبر و پرچرب. سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم ممکن است با رژیم غذایی دارای فیبر کم و چربی و کالری زیاد است مرتبط باشد. تحقیقات در این زمینه نتایج متفاوتی داشته است. برخی از مطالعات افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را در افرادی که گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده زیادی مصرف می کنند، نشان داده‌اند.
• ورزش نکردن منظم. افرادی که فعال نیستند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند. انجام فعالیت بدنی منظم ممکن است به کاهش خطر کمک کند.
• دیابت. افراد مبتلا به دیابت یا مقاومت به انسولین در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
• چاقی. افرادی که چاق هستند، در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند. چاقی همچنین خطر مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد.
• سیگار کشیدن. افرادی که سیگار می کشند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
• نوشیدن الکل. نوشیدن بیش از حد الکل می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
• پرتودرمانی برای سرطان. پرتودرمانی که برای درمان سرطان های قبلی روی شکم انجام می شود، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد.

راه‌های پیشگیری از سرطان روده بزرگ (سرطان کولون)

غربالگری سرطان روده بزرگ

پزشکان توصیه می کنند که افراد با خطر متوسط سرطان روده بزرگ، غربالگری سرطان روده بزرگ را در حدود سن 45 سالگی شروع کنند. اما افرادی که در معرض خطر هستند باید زودتر به فکر شروع غربالگری باشند. افرادی که در معرض خطر بیشتر هستند، کسانی هستند که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارند.
چندین آزمایش مختلف وجود دارد که برای غربالگری سرطان روده بزرگ استفاده می شود. در مورد گزینه های موجود برای انجام غربالگری این سرطان بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

تغییر سبک زندگی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ

ایجاد تغییرات در زندگی روزمره می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد. برای کاهش خطر سرطان روده بزرگ:

• از انواع میوه ها، سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید. میوه ها، سبزیجات و غلات کامل دارای ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان هستند که ممکن است به پیشگیری از سرطان کمک کنند. بهتر است انواع میوه ها و سبزیجات را انتخاب کنید تا طیف وسیعی از ویتامین ها و مواد مغذی را دریافت کنید.
• سیگار نکشید. ترک سیگار یکی از راه‌کار های مفید در این زمینه است.
• بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. سعی کنید در اکثر روزها حداقل 30 دقیقه ورزش کنید. اگر فردی کم تحرک بوده‌اید، بهتر است به آرامی شروع کرده و به تدریج تا 30 دقیقه روزانه، فعالیت ورزشی خود را افزایش دهید.
• وزن سالم را حفظ کنید. اگر وزن مناسبی دارید، در جهت حفظ آن تلاش کرده و اگر نیاز به کاهش وزن دارید، بهتر است هرچه سریع‌تر اقدام کنید.

پیشگیری از سرطان روده بزرگ برای افراد با خطر بالا

مطالعات نشان داده‌اند برخی از داروها پتانسیل این را دارند که خطر ابتلا به پولیپ روده بزرگ یا سرطان روده بزرگ را کاهش دهند. به عنوان مثال، برخی شواهد کاهش خطر ابتلا به پولیپ و سرطان روده بزرگ را با استفاده منظم از آسپرین یا داروهای مشابه آسپرین مرتبط می‌دانند. اما مشخص نیست که چه دوز و چه مدت زمان برای کاهش خطر سرطان روده بزرگ مورد نیاز است (از آن‌جایی که مصرف روزانه آسپرین خطراتی از جمله زخم و خونریزی در دستگاه گوارش دارد، این مقاله ابدا هیچ توصیه‌ای پیرامون استفاده از این دارو به منظور جلوگیری از سرطان روده بزرگ نمی‌کند).
این گزینه به طور کلی برای افراد با خطر بالای سرطان روده بزرگ در نظر گرفته شده است. هنوز شواهد کافی برای توصیه این داروها به افرادی که در معرض خطر متوسط سرطان روده هستند وجود ندارد و مشورت با یک پزشک متخصص توصیه می‌شود.

آزمایش های بررسی سرطان روده بزرگ‌ (سرطان کولون)

به منظور بررسی سرطان روده بزرگ، آزمایش‌های گوناگونی وجود دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت:

• معاینه فیزیکی و تاریخچه سلامت: معاینه بدن برای بررسی علائم کلی سلامت، از جمله بررسی علائم بیماری، مانند توده ها یا هر چیز دیگری که غیرعادی به نظر می رسد. علاوه بر این، تاریخچه ای از عادات سلامتی بیمار، بیماری ها و درمان های گذشته نیز گرفته می شود.
• Digital rectal exam: پزشک یا پرستار یک انگشت روغن کاری شده و دستکش دار را وارد رکتوم می کند تا توده یا هر چیز دیگری را که غیرعادی به نظر می رسد احساس کند.
• آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBT): آزمایشی برای بررسی مدفوع از نظر وجود خون است. نمونه کوچکی از مدفوع بر روی کارت مخصوص یا در ظرف مخصوص گذاشته می شود و برای آزمایش به پزشک یا آزمایشگاه بازگردانده می شود. وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه پولیپ، سرطان یا سایر شرایط باشد. البته دو نوع FOBT وجود دارد:
  • Guaiac FOBT: نمونه مدفوع روی کارت مخصوص با یک ماده شیمیایی آزمایش می شود. در صورت وجود خون در مدفوع، رنگ کارت مخصوص تغییر می کند.
  • Immunochemical FOBT: مایعی به نمونه مدفوع اضافه می شود. این مخلوط به دستگاهی تزریق می شود که حاوی آنتی بادی هایی است که می تواند خون را در مدفوع تشخیص دهد. اگر خون در مدفوع وجود داشته باشد، خطی در پنجره دستگاه ظاهر می شود. به این آزمایش تست ایمونوشیمیایی مدفوع یا FIT نیز می گویند.
• سیگموئیدوسکوپی: روشی برای بررسی داخل راست روده و کولون سیگموئید (پایین) از نظر پولیپ (نواحی کوچک بافت برآمده)، نواحی غیر طبیعی یا سرطان است. یک سیگموئیدوسکوپ از طریق رکتوم به داخل کولون سیگموئید وارد می شود. سیگموئیدوسکوپ ابزاری نازک و لوله مانند با نور و عدسی برای مشاهده است. همچنین ممکن است ابزاری برای برداشتن پولیپ‌ها یا نمونه‌های بافتی داشته باشد. این نمونه‌ها متعاقبا از نظر داشتن علائم سرطان زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند.
• کولونوسکوپی: روشی برای بررسی داخل راست روده و کولون از نظر پولیپ، نواحی غیرطبیعی یا سرطان است. یک کولونوسکوپ از طریق رکتوم به داخل کولون وارد می شود. کولونوسکوپ ابزاری نازک و لوله مانند با نور و عدسی برای مشاهده است. همچنین ممکن است ابزاری برای برداشتن پولیپ‌ها یا نمونه‌های بافتی داشته باشد که این نمونه ها بعدتر از نظر علائم سرطانی زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند.
• کولونوسکوپی مجازی: یک روش تصویربرداری پزشکی است که از اسکن های سی تی اسکن برای ایجاد تصاویر دقیق و مقطعی از کولون و رکتوم استفاده می کند. متعاقبا یک کامپیوتر تصاویر را در کنار هم قرار می دهد تا تصاویر دقیقی ایجاد شوند که ممکن است پولیپ و هر چیز غیر عادی دیگری در سطح داخلی روده را نشان دهند. به این آزمایش کولونوگرافی یا CT colonography نیز می گویند.
• بیوپسی: به برداشتن سلول‌ها یا بافت‌ها به‌منظور مشاهده و بررسی آن‌ها در زیر میکروسکوپ توسط پاتولوژیست گفته می‌شود.
• DNA stool test: این آزمایش DNA سلول های مدفوع را برای تغییرات ژنتیکی که ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ باشد، مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

استیج‌های (Stages) سرطان روده بزرگ (سرطان کولون)

Staging به فرآیند تعیین میزان سرطان در بدن (اندازه تومور) و گسترش آن گفته می‌شود. پس از تشخیص سرطان روده بزرگ، آزمایش‌هایی به منظور بررسی پخش شدن سلول‌های سرطانی در روده بزرگ یا سایر قسمت‌های بدن انجام می‌شود. بعد از بررسی های لازم، وضعیت استیج بیمار صورت می‌پذیرد. سه راه برای گسترش سرطان در بدن وجود دارد:

• بافت. سرطان از جایی که شروع شد با رشد به مناطق مجاور گسترش می یابد.
• سیستم لنفاوی. سرطان از جایی که شروع شد با ورود به سیستم لنفاوی گسترش می یابد.
• خون. سرطان از طریق رگ های خونی به سایر قسمت های بدن می رود.

Stage 0 (Carcinoma in Situ)

در مرحله 0، سلول های غیر طبیعی در مخاط (داخلی ترین لایه) دیواره روده بزرگ یافت می شوند. این سلول‌های غیرطبیعی ممکن است تبدیل به سرطان شده و به بافت‌های طبیعی مجاور گسترش یابند. Stage 0 سرطان در محل یا In situ Cancer نیز نامیده می شود.

Stage I

در مرحله اول سرطان کولون، سرطان در مخاط (داخلی ترین لایه) دیواره روده بزرگ تشکیل شده و به زیر مخاط (لایه بافت کنار مخاط) یا به لایه ماهیچه ای دیواره روده بزرگ گسترش یافته است.

Stage II

مرحله دوم سرطان روده بزرگ به مراحل IIC، IIB، IIA تقسیم می شود:

• مرحله IIA: سرطان از طریق لایه ماهیچه ای دیواره روده بزرگ به سروزا (خارجی ترین لایه) دیواره روده بزرگ گسترش یافته است.
• مرحله IIB: سرطان از طریق سروزا (خارجی ترین لایه) دیواره روده بزرگ به بافتی که اندام های شکم را می پوشاند (صفاق احشایی) گسترش یافته است.
• مرحله IIC: سرطان از طریق سروزا (خارجی ترین لایه) دیواره روده بزرگ به اندام های مجاور گسترش یافته است.

Stage III

مرحله سوم سرطان روده بزرگ به مراحل IIIC، IIIB، IIIA تقسیم می شود:

• در مرحله IIIA، سرطان:
  • از طریق مخاط (داخلی ترین لایه) دیواره روده بزرگ به زیر مخاط (لایه بافت کنار مخاط) یا به لایه ماهیچه ای دیواره روده بزرگ می رسد. سرطان به یک تا سه غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است یا سلول های سرطانی در بافت نزدیک غدد لنفاوی تشکیل شده اند.
  • یا از طریق مخاط (داخلی ترین لایه) دیواره روده بزرگ به زیر مخاط (لایه بافت در کنار مخاط) می‌رسد و نیز به چهار تا شش غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است.
• در مرحله IIIB، سرطان:
  • از طریق لایه عضلانی دیواره روده بزرگ به سروزا (خارجی ترین لایه) دیواره روده بزرگ می رسد یا از طریق سروزا به بافتی که اندام های شکم را می پوشاند (صفاق احشایی) گسترش یافته است. سرطان به یک تا سه غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است یا سلول های سرطانی در بافت نزدیک غدد لنفاوی تشکیل شده اند.
  • یا به لایه عضلانی یا سروزا (خارجی ترین لایه) دیواره روده بزرگ می‌رسد و نیز به چهار تا شش غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است.
  • یا از طریق مخاط (داخلی ترین لایه) دیواره روده بزرگ به زیر مخاط (لایه بافت کنار مخاط) یا به لایه ماهیچه ای دیواره روده بزرگ می رسد و نیز به هفت یا بیشتر غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است.
• در مرحله IIIC، سرطان:
  • از طریق سروزا (خارجی ترین لایه) دیواره روده بزرگ به بافتی که اندام های شکم را می پوشاند (صفاق احشایی) گسترش یافته و چهار تا شش غدد لنفاوی مجاور را درگیر کرده است.
  • یا از طریق لایه عضلانی دیواره روده بزرگ به سروزا (خارجی ترین لایه) دیواره روده بزرگ می رسد یا از طریق سروزا به بافتی که اندام های شکم را می پوشاند (صفاق احشایی) گسترش یافته است. سرطان هفت یا بیشتر غدد لنفاوی مجاور را درگیر کرده است.
  • یا از طریق سروزا (خارجی ترین لایه) دیواره روده بزرگ به اندام های مجاور می رسد و به یک یا چند غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته یا سلول‌های سرطانی در بافت نزدیک غدد لنفاوی تشکیل شده‌اند.

Stage IV

مرحله چهارم سرطان روده بزرگ به مراحل IVC، IVB، IVA تقسیم می شود:

• مرحله IVA: سرطان به یک ناحیه یا اندامی که نزدیک کولون نیست، مانند کبد، ریه، تخمدان یا یک غدد لنفاوی دور گسترش یافته است.
• مرحله IVB: سرطان به بیش از یک ناحیه یا اندامی که نزدیک کولون نیست، مانند کبد، ریه، تخمدان یا یک غدد لنفاوی دور گسترش یافته است.
• مرحله IVC: سرطان به بافتی که دیواره شکم را می پوشاند گسترش یافته است و ممکن است به نواحی یا اندام های دیگر سرایت کرده باشد.

روش‌ های درمان سرطان روده بزرگ‌ (سرطان کولون)

انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در دسترس است. برخی از درمان‌ها استاندارد هستند (درمانی که در حال حاضر استفاده می‌شود)، و برخی در کارآزمایی‌های بالینی در حال بررسی هستند. هنگامی که کارآزمایی‌های بالینی نشان دهند یک درمان جدید بهتر از درمان استاندارد است، درمان جدید ممکن است خود به درمان استاندارد تبدیل شود. این امکان وجود دارد که بیماران بخواهند در مورد شرکت در یک کارآزمایی بالینی نیز فکر کنند. البته که برخی از کارآزمایی‌های بالینی فقط برای بیمارانی که هیچ درمانی را شروع نکرده اند، فعال است. در ادامه به بررسی روش‌ های درمانی سرطان کولون می‌پردازیم:

جراحی

جراحی رایج ترین درمان برای تمام مراحل سرطان روده بزرگ است که طی آن بافت سرطانی برداشته می‌شود. پزشک ممکن است با استفاده از یکی از انواع جراحی زیر، سرطان را حذف کند:

• برداشتن موضعی (Local Excision): اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، پزشک ممکن است بدون بریدن دیواره شکم، آن را خارج کند. در عوض، پزشک ممکن است یک لوله با ابزار برش را از طریق رکتوم به روده بزرگ وارد کند و سرطان را برش دهد. این عمل برداشت موضعی نامیده می شود. اگر سرطان در یک پولیپ (ناحیه کوچک برآمده از بافت) یافت شود، به این عمل پولیپکتومی (Polypectomy) می گویند.
• برداشتن کولون با آناستوموز (Anastomosis): اگر سرطان بزرگتر باشد، پزشک کولکتومی جزئی یا Partial Colectomy (برداشتن سرطان و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن) را انجام می دهد. سپس پزشک ممکن است آناستوموز یا Anastomosis (دوختن قسمت های سالم روده بزرگ) را انجام دهد. پزشک معمولاً غدد لنفاوی نزدیک روده بزرگ را برمی دارد و آن‌ها را زیر میکروسکوپ از نظر سرطانی بودن، بررسی می کند.
• برداشتن کولون با کولوستومی (Colostomy): اگر پزشک نتواند دو سر کولون را دوباره به هم بدوزد، یک Stoma (منفذی) در قسمت بیرونی بدن برای عبور مواد زائد ایجاد می‌شود. این روش کولوستومی یا Colostomy نامیده می شود. کیسه ای در اطراف استوما قرار داده می شود تا مواد زائد جمع آوری شود. گاهی اوقات کولوستومی فقط تا زمانی که کولون تحتانی التیام یابد لازم است و سپس می توان آن را معکوس کرد. با این حال، اگر پزشک نیاز به برداشتن کل کولون تحتانی داشته باشد، کولوستومی ممکن است دائمی باشد.

پس از اینکه پزشک تمام سرطان هایی را که در زمان جراحی دیده می شود برداشت، ممکن است به برخی از بیماران پس از جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی داده شود تا سلول های سرطانی باقی مانده را از بین ببرند. درمان پس از جراحی برای کاهش خطر عود سرطان، درمان کمکی یا Adjuvant Therapy نامیده می شود.

Radiofrequency ablation (RFA)

فرسایش با فرکانس رادیویی یا Radiofrequency ablation استفاده از یک پروب مخصوص با الکترودهای ریز است که سلول های سرطانی را از بین می برد. گاهی اوقات پروب مستقیماً از طریق پوست وارد می شود و فقط به بی حسی موضعی نیاز است. در موارد دیگر، پروب از طریق یک برش در شکم وارد می شود. این کار در بیمارستان با بیهوشی عمومی انجام می شود.

Cryosurgery

کرایوسرجری درمانی است که از ابزاری برای انجماد و از بین بردن بافت های غیر طبیعی استفاده می کند. به این نوع درمان کرایوتراپی نیز گفته می شود.

شیمی درمانی

شیمی درمانی نوعی درمان سرطان است که از داروها برای توقف رشد سلول های سرطانی استفاده می کند، حال یا از طریق کشتن سلول ها و یا با جلوگیری از تقسیم آن‌ها. در بیمار تحت شیمی درمانی، داروها وارد جریان خون شده و می توانند به سلول های سرطانی در سراسر بدن برسند. به این روش شیمی درمانی سیستمیک گفته می‌شود و از طریق دهان و یا تزریق به ورید یا عضله صورت می‌پذیرد. هنگامی که داروی شیمی درمانی مستقیماً در مایع مغزی نخاعی، اندام یا حفره بدن مانند شکم قرار می گیرد، دارو عمدتاً بر سلول های سرطانی در آن نواحی اثر می گذارند (شیمی درمانی منطقه ای).

Chemoembolization شریان کبدی ممکن است برای درمان سرطانی که به کبد گسترش یافته است استفاده شود. این مورد شامل انسداد شریان کبدی (شریان اصلی خون‌رسانی به کبد) و تزریق داروهای ضد سرطان بین انسداد و کبد است. سپس شریان های کبد داروها را به سراسر کبد می رسانند. در این حالت فقط مقدار کمی از دارو به سایر نقاط بدن می‌رسد. انسداد بسته به آنچه برای انسداد شریان استفاده می شود، ممکن است موقت یا دائمی باشد. کبد همچنان مقداری خون از ورید باب کبدی دریافت می کند که خون را از معده و روده حمل می کند.

البته باید توجه داشت که نحوه انجام شیمی درمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد. جهت مشاهده لیست داروهای تایید شده برای سرطان کولون می‌توانید این لینک را بررسی کنید.

پرتودرمانی

پرتودرمانی نوعی درمان سرطان است که از اشعه ایکس High-energy یا انواع دیگر پرتوها برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آن‌ها استفاده می‌کند. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد:

• پرتودرمانی خارجی از دستگاهی در خارج از بدن برای ارسال پرتو به ناحیه‌ای از بدن که مبتلا به سرطان است، استفاده می‌کند.
• پرتودرمانی داخلی از یک ماده رادیواکتیو استفاده می‌کند که در سوزن‌ها، دانه‌ها، سیم‌ها یا کاتترهایی که مستقیماً در داخل یا نزدیک سرطان قرار می‌گیرند، مهر و موم شده است.

نحوه انجام پرتودرمانی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان بستگی دارد. پرتودرمانی خارجی به عنوان درمان تسکینی برای تسکین علائم و بهبود کیفیت زندگی استفاده می شود.

Targeted therapy

درمان هدفمند نوعی درمان است که از دارو یا مواد دیگر برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی خاص استفاده می‌کند. درمان های هدفمند معمولاً نسبت به شیمی درمانی یا پرتودرمانی آسیب کمتری به سلول های طبیعی وارد می کنند.

انواع درمان های هدفمند مورد استفاده در درمان سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر است:

• آنتی بادی های مونوکلونال: آنتی بادی های مونوکلونال پروتئین های سیستم ایمنی هستند که در آزمایشگاه برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان طراحی و تولید می شوند. به عنوان یک روش درمانی سرطان، این آنتی بادی ها می توانند به یک هدف خاص روی سلول های سرطانی یا سلول های دیگر که ممکن است به رشد سلول های سرطانی کمک کنند، بچسبند. آنتی‌بادی‌ها می‌توانند سلول‌های سرطانی را بکشند، رشد آن‌ها را مسدود کنند یا از گسترش آن‌ها جلوگیری کنند. آنتی بادی های مونوکلونال به شیوه تزریقی به بیمار داده می شوند. این مولکول‌ها ممکن است به تنهایی یا برای حمل سایر داروها، سموم یا مواد رادیواکتیو به سلول های سرطانی استفاده شوند. انواع مختلفی از درمان آنتی بادی مونوکلونال وجود دارد:
  • درمان با مهارکننده فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF): سلول های سرطانی ماده ای به نام VEGF می سازند که سبب تشکیل رگ های خونی جدید (رگ زایی) می شود و این خود به به رشد سرطان کمک می کند. مهارکننده های VEGF با مهار VEGF، از تشکیل رگ های خونی جدید جلوگیری می کنند. این امر می‌تواند سبب از بین رفتن سلول های سرطانی شود، زیرا آن‌ها برای رشد به رگ های خونی جدید نیاز دارند. Bevacizumab و Ramucirumab مهارکننده‌های VEGF و مهارکننده‌های رگ‌زایی هستند.
  • درمان با مهارکننده گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR): EGFR ها پروتئین هایی هستند که در سطح سلول های خاصی از جمله سلول های سرطانی یافت می شوند. فاکتور رشد اپیدرمی به EGFR در سطح سلول می چسبد و باعث رشد و تقسیم سلول ها می شود. مهارکننده های EGFR گیرنده را مسدود کرده و مانع از اتصال فاکتور رشد اپیدرمی به سلول سرطانی می شوند. این کار مانع از رشد و تقسیم سلول سرطانی می شود. Cetuximab و Panitumumab مهارکننده های EGFR هستند.
  • مهارکننده‌های رگ‌زایی (Angiogenesis): مهارکننده‌های رگ‌زایی رشد رگ‌های خونی جدیدی را که تومورها برای رشد به آن نیاز دارند، متوقف می‌کنند. مانند Ziv-aflibercept که آنزیم مورد نیاز برای رشد رگ های خونی جدید در تومورها را مسدود می کند. همچنین Regorafenib برای درمان سرطان کولورکتالی استفاده می شود که به سایر قسمت های بدن گسترش یافته و با درمان های دیگر بهبود نیافته است.
  • درمان با مهارکننده پروتئین کیناز: این درمان پروتئین مورد نیاز برای تقسیم سلول های سرطانی را مسدود می کند. مانند مهارکننده های BRAF که فعالیت پروتئین های ساخته شده توسط ژن های جهش یافته BRAF را مسدود می کنند. Encorafenib یک مهار کننده BRAF است.

Immunotherapy

ایمونوتراپی درمانی است که از سیستم ایمنی بدن بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده می کند. مواد ساخته شده توسط بدن یا ساخته شده در آزمایشگاه برای تقویت، هدایت یا بازیابی دفاع طبیعی بدن در برابر سرطان استفاده می شود.

Immune checkpoint inhibitor therapy: مهارکننده‌های Immune checkpoint، پروتئین‌هایی به نام checkpoints یا نقاط بازرسی را که توسط برخی از انواع سلول‌های سیستم ایمنی مانند سلول‌های T و برخی سلول‌های سرطانی ساخته می‌شوند، مسدود می‌کنند. این نقاط بازرسی کمک می کند تا پاسخ های ایمنی بیش از حد قوی نباشند و گاهی اوقات می توانند سلول های T را از کشتن سلول های سرطانی باز دارند. هنگامی که این نقاط بازرسی مسدود می شوند، سلول های T می توانند سلول های سرطانی را بهتر از بین ببرند. از این داروهای مهارکننده، برای درمان برخی از بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال متاستاتیک استفاده می شود.

دو نوع درمان با مهارکننده ایست بازرسی ایمنی وجود دارد:

• درمان با مهارکننده CTLA-4: یک پروتئین روی سطح سلول های T به نام CTLA-4 وجود دارد که به کنترل پاسخ های ایمنی بدن کمک می کند. هنگامی که CTLA-4 به پروتئین دیگری به نام B7 روی یک سلول سرطانی متصل می شود، سلول T را از کشتن سلول سرطانی متوقف می کند. مهارکننده های CTLA-4 به CTLA-4 متصل می شوند و به سلول های T اجازه می دهند سلول های سرطانی را بکشند. Ipilimumab یک نوع مهارکننده CTLA-4 است.
• درمان با مهارکننده‌های PD-1 و PD-L1: پروتئینی روی سطح سلول‌های T وجود دارد به نام PD-1 که به کنترل پاسخ‌های ایمنی بدن کمک می‌کند. PD-L1 پروتئینی است که روی برخی از انواع سلول های سرطانی یافت می شود. هنگامی که PD-1 به PD-L1 متصل می شود، سلول T را از کشتن سلول سرطانی باز می‌دارد. مهارکننده های PD-1 و PD-L1 از اتصال پروتئین های PD-1 و PD-L1 به یکدیگر جلوگیری می کنند. این به سلول های T اجازه می دهد تا سلول های سرطانی را از بین ببرند. Pembrolizumab و Nivolumab از انواع مهارکننده های PD-1 هستند.

جمع بندی

با توجه به آمار رو به رشد سرطان در کشورهای مختلف و مخصوصا ایران، تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی و انجام آزمایشات غربالگری برای سرطان‌های گوناگون به خصوص سرطان کولون توصیه می‌گردد. هرچند روند درمان‌های گوناگون امیدوار کننده است، اما همیشه پیشگیری و تشخیص زودهنگام بیماری‌هایی همچون سرطان، می‌تواند به نفع بیمار باشد.

با آرزوی سلامتی برای تمامی افرادی که درگیر این بیماری هستند.